Wollemia nobilis
Wolemia szlachetna

Gatunek drzewa nagonasiennego reprezentujący monotypowy rodzaj wolemia (Wollemia) z rodziny araukariowatych (Araucariaceae). Odkryty został w 1994 roku w Parku Narodowym Wollemii w Nowej Południowej Walii. Wcześniej rośliny o podobnych cechach morfologicznych znane były ze skamieniałości pochodzących sprzed wielu dziesiątek milionów lat. W naturze znanych jest tylko kilkadziesiąt dorosłych drzew i w celu ich ochrony dokładna lokalizacja ich występowania utrzymywana jest w tajemnicy. W ciągu kilku lat po odkryciu prowadzono intensywne badania nad biologią i ekologią gatunku, by poprawić szanse jego przetrwania. Po namnożeniu roślin w ogrodach botanicznych Wolemia trafiła do obrotu handlowego, gdzie rozpowszechniana jest jako osobliwość botaniczna.

Drzewo mierzące do 40 m wysokości (tyle miał okaz znaleziony już martwy, najwyższe drzewa żywe osiągają 27–35 m) i o pniu osiągającym 1 m średnicy (największa średnica pnia drzewa żyjącego wynosi 63 cm). Korona jest wąska, kolumnowa. Z powodu łatwego i częstego tworzenia odrostów starsze drzewa są zwykle wielopniowe.

Płaskie igły ostro zakończone. Na głównym pędzie ułożone są spiralnie, na starszych pędach wyrastają w czterech szeregach, na pędach młodocianych wyrastają zwykle w dwóch rzędach, niemal naprzeciwlegle. Rosnąc w 4 rzędach ustawione są w charakterystyczny sposób – igły z rzędów skrajnych rozłożone są niemal na płasko (150-175°) podczas gdy dwa rzędy środkowe są wzniesione tworząc literę V na przekroju (kąt między nimi wynosi 50-90°). Liście początkowo są jasnozielone, później ciemnozielone, w końcu stają się żółtozielone. Długość liści zmienia się w trakcie trwania sezonu wegetacyjnego (początkowo i na końcu sezonu liście są krótsze od tych rosnących w optymalnych warunkach).

Wolemia jest jednopienna – na końcach bocznych pędów tej samej rośliny wyrastają strobile męskie i żeńskie. Strobile męskie powstają w dolnej części korony i są cylindryczne, osiągają ok. 15 cm długości przy szerokości do 2,5 cm. Początkowo zielone w miarę dojrzewania stają się czerwonobrązowe. Łuskowatych liści zarodnionośnych w strobilu jest ponad 500, ułożone są spiralnie i zawierają po 4–9 mikrosporangiów. Powstający w nich pyłek pozbawiony jest pęcherzyków powietrznych. Strobile żeńskie są owalne, osiągają ok. 10 cm średnicy i 12 cm wysokości. Niewielkie łuski nasienne zrośnięte są z większymi od nich łuskami wspierającymi, zakończonymi ostrym wyrostkiem, tak że cała szyszka jest kolczasta. Zalążki, w liczbie ok. 250, umieszczone są na zrośniętych łuskach. Szyszki początkowo zielone dojrzewając stają się brązowe.

Nasiona spłaszczone i brązowe o długości 7–11 mm i szerokości 5–7 mm. Otoczone są cienkim i wąskim skrzydełkiem. Nie są zrośnięte z łuskami wspierającymi. Szyszki po dojrzeniu rozpadają się uwalniając nasiona.

Wolemia rośnie w wilgotnym lesie strefy umiarkowanej oraz w strefie przenikania się lasu wilgotnego i luźnych lasów z eukaliptusami. Lasy te porastają półki skalne i szczeliny wysokich ścian zbudowanych z piaskowców. Jako roślina posiadająca silny i elastyczny pęd, dobrze znosi stanowiska eksponowane na silne wiatry.

Polecamy więcej informacji o Wolemii: pl.wikipedia.org/wiki/Wolemia_szlachetna